Op deze pagina willen we een kijkje in onze keuken geven en collega's van andere scholen inspiratie geven voor hun eigen (onderwijs)praktijk.

Nederlands als tweede taal

Op Taalschool Utrecht besteden wij veel aandacht aan het leren van de Nederlandse taal. Hiervoor gebruiken wij in de midden- en bovenbouw sinds een aantal jaar een door ons zelf ontwikkelde NT2 methode. In de kleutergroepen maken wij gebruik van de methode Logo 3000.
In midden en bovenbouw geven wij vijf keer per week een woordenschatles, één keer in de week een grammaticales en afhankelijk van de bouw één of meerdere klanklessen per week. Aan het einde van de week is er een verhaal waarin zoveel mogelijk woorden die de afgelopen week geleerd zijn terugkomen zodat er voldoende tekstdekking is. Ook is er dan ruimte om de woorden die de afgelopen week geleerd zijn te herhalen bijvoorbeeld in circuitvorm.
 

Woordenschat

Wij hebben onszelf ten doel gesteld om zoveel mogelijk woorden aan te bieden. Daarbij streven wij in midden- en bovenbouw naar minimaal zeventig woorden per week die wij expliciet onderwijzen. Daarnaast zijn er ook woorden die zich meer lenen voor een meer impliciet aanbod. In de onderbouw is dit aantal minder.
Om te zorgen dat de leerlingen de woorden niet alleen horen en zien maar ook daadwerkelijk inoefenen maken wij in alle bouwen gebruik van de Stappen in de NT2 didactiek. Deze stappen zijn afkomstig van Josée Coenen. Wij hebben ze aangevuld met een aantal onderdelen uit de Viertakt van Marianne Verhallen.
Om deze stappen goed te kunnen doorlopen is het belangrijk dat er voldoende materiaal is om mee te oefenen. Zo hebben wij bij elk woord een woordkaartje gemaakt. Ook is er van elke les een PowerPoint met daarin een plaatje van het woord en heeft elke les een blad met daarop de afbeeldingen van alle woorden: het aanwijsblad. Om de woorden in te oefenen maken we gebruik van verschillende consolideerspelletjes bijvoorbeeld uit het Grote consolideerboek van Dirkje van der Nuft en Marianne Verhallen (uitgever Rezulto). Ook zetten we coöperatieve werkvormen in zoals Mix en ruil en Tweetal-coach.


Handige websites:
 
Het grote consolideerboek - LOWAN
OP WOORDENJACHT – Creatief en effectief werken aan woordenschatuitbreiding
Expertisecentrum Nederlands | Alle kinderen praten honderduit!
Coöperatieve structuren - Coöperatief leren in beeld (weebly.com)
 

 

Grammatica

Anderstalige kinderen hebben behoefte aan specifieke lessen Nederlands bijvoorbeeld over lidwoorden, aanwijzende voornaamwoorden, verbuigingen en vervoegingen en het maken van zinnen en over het uitspreken daarvan.
Eén keer in de week besteden wij expliciet aandacht aan grammatica. Dit doen wij aan de hand van het boek "Zien is Snappen" van Josée Coenen. Dit is een -vooral visuele handleiding- voor taalonderwijs Nederlands bedoeld voor leraren in het primair onderwijs met een of meer anderstalige kinderen in de groep. "Zien is snappen" gaat uit van kleuren met als doel kinderen al heel vroeg Nederlandse zinsstructuren leren. Zo wordt bijvoorbeeld de kleur bruin gebruikt voor verwijzingen naar dingen en dieren en rood voor handelingen. Deze kleurengrammatica hebben wij ook doorgetrokken in onze lesmethode. De woorden in de PowerPoints hebben de kleuren van Zien is snappen evenals de woorden op de woordkaartjes.
 
 

Handige websites:
 
Zien is snappen | Bazalt
 
Zien is snappen – Wat & Hoe NT2 (watenhoe-nt2.nl)
 
 
 

Klankonderwijs

 
Het aanleren van de Nederlandse klanken neemt een belangrijke plek binnen ons onderwijs in. Het goed kunnen uitspreken en onderscheiden van de Nederlandse klanken is voorwaardelijk aan het lees- en spellingsonderwijs en essentieel om goed deel te kunnen nemen aan het Nederlandse onderwijs. Wanneer een leerling bijvoorbeeld niet het verschil horen tussen de /o/ en de /oo/ zal het fouten blijven maken bij lezen en spellen. Denk aan een woord als lopen. Wanneer je niet hoort dat er aan het eind van de eerste lettergreep een open lettergreep staat dan kun je ook de regel niet juist toepassen. In het Nederlands zijn bepaalde klanken betekenis onderscheidend. Vis betekent iets heel anders dan vies en een boot is iets anders dan een poot. Het kan zijn dat in de thuistaal van een kind deze klanken helemaal niet betekenis onderscheidend zijn of dat de taal die zij thuis spreken een bepaalde klank helemaal niet kennen. Ook worden letters in ander talen vaak anders uitgesproken. Denk bijvoorbeeld aan de letter ui in het Frans. Deze wordt uitgesproken als een /ie/.
Wij geven bij ons op school aparte klanklessen waarbij wij gebruik maken van het boek "Zien is snappen". Hierin staat in een apart hoofdstuk beschreven hoe je klanklessen goed vorm kunt geven.
 
 
 
 
 

Handige websites:
 
2016-01-AchtergrondenTipsNt2-Klankonderwijs.pdf (hco.nl) Hier vind je een handige folder over klankonderwijs
Moedint2  Dit is een app van de Universiteit Utrecht waarin je moedertaal specifieke problemen en kansen bij het leren van Nederlands kunt vinden voor verschillende talen
Klanklessen | nieuwkomers (wixsite.com) Op deze website vind je woordkaartjes in de kleuren van Zien is snappen bij de klanken
 

Taalrijke leeromgeving

 
Om ervoor te zorgen dat onze leerlingen optimaal leren, hechten wij grote waarde aan een taalrijke leeromgeving. Wanneer je door onze school loopt zie je overal taal. Posters op de muren, rijke thematafels in de klas en de hal, zoveel mogelijk labels op voorwerpen in school, visueel ondersteunend materiaal op de prikwanden, klanktafels, grammatica uit "Zien is snappen" zichtbaar aanwezig in de klassen enz.
De foto’s hieronder geven hopelijk een goede impressie.
 
 
   



Overige websites
 
LOWAN LOWAN ondersteunt de scholen die het eerste opvang onderwijs verzorgen aan nieuwkomers
Wat & Hoe NT2 (watenhoe-nt2.nl) Watenhoe-nt2 is een website voor leraren of vrijwilligers die lessen Nederlands geven aan anderstaligen
Taalronde (taalvormingentaaldrukken.nl) Bij een taalronde komen meerdere taaldomeinen aan bod. Uitgangspunt is de eigen ervaring van de leerlingen
De taalronde voor de ISK - PDF Free Download (docplayer.nl)
Cursus Taalronde met nieuwkomers - Taalvorming
Handreiking PO-Raad biedt nieuw perspectief op meertaligheid en integratie | PO-Raad